Gyula jest miastem granicznym Węgier z Rumunią. Zajechałem tutaj wracając z Morahalom, bo grzechem byłoby odpuścić dawny obiekt, znajdujący się raptem 25 km od drogi, którą jechałem.
Gubię się w historii węgierskiego speedwaya. Wiem, że ten obiekt działał jeszcze w czasach świetności tutejszego żużla i przetrwał stosunkowo długo. Z tego co pamiętam, to jeszcze w 2019 r. pojawił się w terminarzu węgierskiej federacji, ale zawody ostatecznie zostały przeniesione do Nagyahalasz, które z kolei miało być wtedy zamknięte, ale odżyło. Ostatnie zawody w Gyuli odbyły się w 2018 roku. Na Wikipedii jest informacja, że rozegrano tutaj jedną z rund Indywidualnych Mistrzostw Węgier.
Nie wiem kiedy powstał tor. Informacja o zawodnikach tutejszego klubu pojawia się wśród triumfatorów IM Węgier w 1968 r. (Barnabás Gyepes), ale nie potrafię powiedzieć, czy ówczesny tor był tym samym obiektem, który funkcjonował później. Węgierski żużel kojarzył się w latach 80-tych z obiektami w Miszkolcu, Debreczynie, Nyiregyhazie i Segedynie. Gyula działała w latach 80-tych (nie pamiętam, gdzie znalazłem tą informację), a potem znów miała przerwę i wróciła na mapę salakmotoru w pierwszej połowie lat 90-tych. W 1993 r. odbył się tutaj jeden z turniejów cyklu IM Węgier.
Zmierzyłem orientacyjnie długość toru na mapach Google i wyszło mi ok. 400 metrów. W artykule Roberta Nogi na Sportowych Faktach znalazłem jednak dane, wg których jego długość wynosiła 390 metrów, a szerokość 11 metrów na prostych i 16,5 m na łukach. Nawierzchnia, co widać na zdjęciach, była tradycyjna, czyli czarna. Niewątpliwie, jak na tory klasyczne, był to owal długi i szybki.
Nie zdążyłem odwiedzić czynnego toru w Gyuli, ale udało mi się zobaczyć to co z niego zostało. Teoretycznie wszystko tu jest (oprócz prądu, jak napisał mi Wiktor Balzarek). Nie ma jednak szans na reaktywację obiektu. Należy on do miasta. Zakładam, że samorząd nie ma żadnego interesu w wykładaniu pieniędzy na reaktywację sportu, który nie jest tu potrzebny. W ub. roku odbyło się tutaj spotkanie pasjonatów, gdy po raz ostatni zawarczały silniki żużlowe. Takie spotkanie sentymentalne – ostateczne pożegnanie z obiektem. Sam stadion pełni aktualnie rolę treningową dla piłkarzy, a infrastruktura żużlowa wciąż jest i pewnie zostanie dopóki nie będzie stanowiła zagrożenia.
Przyznam, że czytając o znanych węgierskich zawodnikach nie spotkałem żadnego, który by stąd pochodził. Wiem, skoro tor zapewne nie działał w drugiej połowie lat 80-tych, to skąd mieli się wziąć wychowankowie? Jest jednak swego rodzaju ciekawostką, dlaczego ten obiekt wrócił do życia w pierwszej połowie lat 90-tych, gdy tutejszy speedway właśnie zaczynał się kończyć?
Jako ciekawostkę dodam, że w 1994 roku rozegrano tutaj półfinał Indywidualnych Mistrzostw Świata Juniorów, w którym zwyciężył Jason Crump przed Piotrem Baronem i Grzegorzem Rempałą. Piąty był wtedy Norbert Magosi.
Dziś można przejść się dawnym torem. Nie ma problemów z wejściem, bo kołowrotki kręcą się jak karuzela. Jest banda w całkiem dobrym stanie, są słupki do umieszczania czerwonych świateł, są światła z kolorami kasków, jest nawet zardzewiała maszyna startowa, zabezpieczona dalej oponami od strony murawy. I tylko nie ma już ludzi, którym żużel byłby tutaj potrzebny…
Tak wygląda tor na mapach Google:
A tak wyglądały rozgrywane tutaj zawody (przykładem są kwalifikacje Indywidualnych Mistrzostw Europy):